یکی از نقص های شایع میان کودکان، لب شکری(شکاف کام) و کام شکافته است. این بیماری دهانی یک نقص مادرزادی است. علت اصلی ابتلای کودکان به این بیماری، عدم شکل گیری درست لب ها در زمان بارداری مادر است. این دو نقص در دنیای پزشکی اوروفاسیال نامیده می‌شوند. بر اساس موارد مشاهده شده و نظر متخصصان، عوامل ژنتیکی و محیطی باعث به وجود آمدن عارضه لب شکری و شکاف کام می‌شوند. اما علت قطعی آن در نوزادان، هنوز کشف نشده است. با این حال، روش هایی برای درمان آن وجود دارد. در این مقاله با این عارضه و روش های درمان بیماری لب شکری به خوبی آشنا می‌شوید و راهکارهایی برای پیشگیری از این عارضه را به شما پیشنهاد می‌دهیم.
لب شکری یا لب شکافته چیست؟
داشتن لب سالم، کامل و طبیعی برای ظاهری زیبا و همچنین عمل مکیدن و بیان برخی حروف نیازی ضروری است. در بیماران لب شکری یک شکاف در لب بالایی، بین دهان و بینی وجود دارد.
این شکاف در برخی بیماران بسیار جزئی و فقط در بخش رنگین لب است. همچنین ممکن است، لب از یک طرف یا دو طرف به طور کامل جدا شده و تا بینی کشیده شود. به لبی که از یک طرف جدا شده، شکاف یک طرفه و اگر از دو طرف جدا شده باشد، شکاف دو طرفه می‌گویند.
شکاف کام یا کام شکافته چیست؟
اگر نقصی مشابه لب شکری در سقف دهان ایجاد شود، شکاف کام رخ داده است. سقف دهان یا همان کام، از ماهیچه و استخوان تشکیل شده است. یک پوست نازک و مرطوب، که باعث ایجاد رنگ قرمز در دهان می‌شود آن را می‌پوشاند.
کام علاوه بر این‌که بینی را از دهان جدا می‌کند، نقش موثری در صحبت کردن دارد. زیرا وقتی شما صحبت می‌کنید، کام مانع خروج هوا از بینی به جای دهان می‌شود.
عوارض ایجاد لب شکری و کام شکافته
مهم ترین عوارض ایجاد لب شکری و کام شکافته عبارت است از:
- ایجاد مشکلات در بلعیدن غذا
- ایجاد مشکل در شیرخوردن کودک
- بیرون آمدن شیر از بینی کودک در زمان شیرخوردن
- عفونت مکرر گوش ها
- ایجاد مشکل در سخن گفتن
- بی‌نظم شدن دندانها
- ایجاد تغییرات در شکل بینی
- ایجاد مشکلات در شنوایی
با توجه به عوارض زیاد این بیماری، درمان به موقع آن بسیار توصیه می‌شود. با پیشرفت تکنولوژی های موثر در علم پزشکی مانند لیزر، درمان بیماری های مانند لب شکری چندان سخت و دور از انتظار نیست. امروزه لیزر، به عنوان یکی از روش های درمان بیماری لب شکری و بسیار پر طرفدار است.
علل ایجاد بیماری لب شکری
در دوران جنینی، ساختارهایی که وظیفه جدا کردن حفره بینی از حفره دهان را برعهده دارند دچار نقص هایی می‌شوند. این مشکل، باعث تشکیل ناقص ساختار های دهانی می‌شود. این ساختار ها شامل لب، استخوان آلوئول، استخوان سقف دهان و نرم کام هستند.
ممکن است ژن های موثر بر بروز این بیماری در نوزادان، به طور پنهان در بدن مادر یا پدر وجود داشته باشند. آن ها این ژن را، به صورت یک سندروم ژنتیکی به نوزاد خود منتقل می‌کنند. در برخی موارد، نوزادان این ژن را به ارث می‌برند، سپس یک عامل محیطی نیز بر روی آن اثر می‌گذارد و باعث به‌وجود آمدن لب شکری یا کام شکافته می‌شود.
روش های درمان بیماری لب شکری
درمان لب شکری و درمان شکاف کام به دو صورت عمل جراحی و لیزر انجام می‌شود. اما درمان بیماری لب شکری با لیزر، روشی بسیار مطمئن تر و کم خطرتر است. نتیجه خوب این دو عمل به شرطی حاصل می‌شود که توسط متخصص با تجربه و شایسته انجام شود.
درمان لب شکری
معمولا درمان لب شکری در زمان 10 سالگی کودک انجام می‌شود. هدف این عمل بستن شکاف، بهبود کارایی عضلات و ایجاد ظاهری زیبا و طبیعی برای فرد است. در این عمل، امکان دارد بدشکلی بینی نیز از بین برود؛ اما در برخی موارد به یک عمل دیگر برای ترمیم بینی نیاز است.
درمان شکاف کام
عمل جراحی و لیزر از روش های درمان بیماری لب شکری هستند. فرد دچار عارضه شکاف کام در همان اوایل، یعنی بین 7 تا 18 ماهگی درمان می‌شود. البته عمل جراحی به شرایط و وضعیت کودک بستگی دارد و می‌تواند زمان عمل تغییر کند. به عنوان مثال، در صورت ابتلای کودک به سایر بیماری ها، عمل جراحی به تعویق می‌افتد.
شکاف شدید کام در زمانی رشد دندان نیش کودک، یعنی سن 8 تا 12 سالگی، عمل می‌شود. در این روش کاستی استخوان کام توسط استخوانی که از ران پا برداشته می‌شود، پیوند داده می‌شود. این عمل در نوجوانان و بزرگسالان نیز قابل انجام است.
عارضه شکاف لب در این عمل، کاملا ترمیم می‌شود. ممکن است شکاف لب زیاد و عمیق باشد. متخصصین در این حالت، روش های مخصوصی را قبل از عمل به کار می‌برند. برای مثال، استفاده از ابزار قالب گیری کام دهان یا لب برای چسباندن و نزدیک کردن شکاف لب ها یکی از راه های آن است.
پس از عمل جراحی معمولا یک زخم کوچک بر روی لب باقی می‌ماند. فرد در زمان نوجوانی می‌تواند با عمل زیبایی، وضع ظاهری لب بالایی و بینی خود را تغییر دهید. همچنین شکل و عملکرد فک و دهان نیز قابل تغییر است.
یکی دیگر از روش های درمان بیماری لب شکری، استفاده از لیزر است. دکتر مرضیه صحت پور، عارضه لب شکری را با استفاده از لیزر، ترمیم می‌کند.
خواندن مقاله های مرتبط:
نتیجه درمان بیماری لب شکری
- بسته شدن شکافی که بین سقف دهان و بینی وجود دارد.
- عضلات کام به یکدیگر متصل می‌شوند.
- کام کاملا ترمیم می‌شود، به طوری که بتواند به خوبی وظایف خود را انجام دهد.
بعد از درمان
بلع غذا و مایعات بعد از درمان کام برای کودکان راحت می‌شود. با این حال امکان دارد قسمتی از کام که ترمیم شده‌است، شکاف بردارد. در این حالت یک سوراخ در بینی و دهان ایجاد می‌شود.
اگر سوراخ ایجاد شده کوچک باشد، فقط باعث نشتی مقدار کمی مایعات به بینی می‌شود. اما اگر این سوراخ بزرگ باشد، مشکلات مهمی ایجاد می‌کند. این مشکلات، در غذاخوردن و از همه مهم تر در سخن گفتن کودک تاثیر می‌گذارند. البته احتمال این قضیه بسیار کم است. برای اصلاح این مشکل، به عمل دیگری نیاز است.
پیشگیری از شکاف لب در کودکان
راهکارهایی وجود دارد که ریسک ابتلا به شکاف کام در کودکان را کاهش می‌دهند.
- مشاوره های ژنتیکی: در صورت وجود سابقه بیماری شکاف کام در خانواده، مشاوره با پزشک قبل از بارداری ضروری است. در صورت نیاز، پزشک بیماران را به مشاور ژنتیک ارجاع می‌دهد. در این مشاوره، می‌توان تا حدودی احتمال ابتلا به شکاف کام را امکان تخمین بزنید.
- بعد از بیان مشکلات ژنتیکی، پزشک با تجویز ویتامین ها و داروهای تقویت کننده از بروز این مشکل جلوگیری می‌کند.
- قطع مصرف دخانیات و الکل حین بارداری نیز در جلوگیری از شکاف کام و شکاف لب، موثر است.
- تناسب اندام و کنترل قند خون، برای جلوگیری از عارضه شکاف کام لازم است.
- کنترل بیماری ها و مصرف داروها قبل از بارداری اهمیت زیادی دارد. ممکن است مصرف داروهای مخصوص بیماری صرع، باعث باعث ابتلای جنین به این عارضه در سه ماه اول بارداری می‌شود. همچنین مصرف داروهای کورتونی نیز، باید زیر نظر پزشک انجام شود.
- قبل از بارداری، باید همه عفونت ها کنترل شود. بیماری هایی مانند سرخک، سرخجه و سایر بیماریهای عفونی و باکتریایی باید سریعا درمان شوند و سیستم ایمنی را دچار اختلال نکنند.
کودکانی که درگیر شکاف های اوروسیال هستند از نظر روانشناسی، به یک سری خدمات درمانی و مراقبتی نیاز دارند. این خدمات، باید به صورت همزمان انجام شود و ممکن است تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. اغلب کودکان مبتلا به شکاف لب و کام، بعد از درمان خوب می‌شوند و می‌توانند به زندگی سالم و عادی خود ادامه دهند. دکتر مرضیه صحت پور، متخصص بیماری های دهان، فک و صورت، با لیزر و بدون کمترین درد و عوارض به درمان بیماری شکاف کام کودک شما می‌پردازد. رزرو نوبت، از طریق تماس با شماره 09390042441 امکان پذیر است.