پیشرفت فراوان در حوزه تشخیص و درمان بیماری ها، منجر به بهبودی سریع تر بیماران شده است. برای تشخیص سایر بیماری ها از آزمایش های مختلف، عکس برداری و نمونه برداری و… استفاده میشود. یکی از راه های تشخیص قطعی بیماری های دهان، نمونه برداری از دهان است.
بیوپسی چیست؟
نمونه برداری از بافت های دهان جهت تشخیص بیماری های دهانی، بیوپسی نام دارد. دهان دچار بیماریها، ضایعات و زخم ها متفاتی میشود که باید به درستی تشخیص داده شوند. تشخیص درست وضعیت بیماری و نوع بیماری جهت درمان درست اقدامی بسیار ضروری است.
نمونه برداری از دهان از بافت ها و قسمت های مختلف با توجه به عوارض و علائم بیماری دهانی انجام میشود. بیوپسی فقط برای تشخیص سرطان دهان انجام نمیشود؛ بلکه برای تشخیص درست انواع بیماری های دهانی، عفونت و التهاب انجام میشود. یکی از انواع بیماری های دهانی لیکن پلان دهانی است.
نحوهی نمونه برداری از دهان و تشخیص بیماری
نمونه برداری از دهان باید توسط پزشک متخصص بیماری های دهان، فک و صورت انجام شود. برای تشخیص بیماری، نمونه ها توسط پاتولوژیست در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ بررسی میشود. نمونه های گرفته شده از ضایعات و بافت های دهان باید اندازهی استاندارد (چند میلیمتر) داشته باشد. در صورت نازک بودن و یا کوچک بودن نمونه امکان بررسی درست آن زیر میکروسکوپ وجود ندارد.
ناحیه ای در دهان که نمونه را از آن گرفته اند، بخیه زده میشود و در صورت رعایت مراقبت های بهداشتی هیچ گونه عارضهای نخواهد داشت و طی چند روز بهبود مییابد.
بیوپسی برای چه کسانی انجام میشود؟
بیمارهای دهانی به دو دسته بافت نرم و بافت سخت تقسیم میشوند. نمونه برداری دهانی برای بیماریهای بافت نرم دهان زمانی انجام میشود که:
- زخم یا ضایعهای بیش از 14 روز در دهان باقیمانده است و برطرف نشده است.
- ضایعات پس از درمان موضعی، بهبود یافته و دوباره به وجود بیایند.
- ضایعات دهانی دچار تغییر وضعیت و تغییر رنگ شوند.
- زخم ها وسیع و عمیق و لوکوپلاکیا و اریتروپلاکیا باید نمونه برداری شوند.
بیماریهای بافت سخت دهان به ندرت با رادیوگرافی به درستی قابل تشخیص هستند. برای تشخیص صحیح و درمان به موقع باید از بیوپسی استفاده کرد. انجام نمونه برداری در برخی موارد لازم و ضروریی است مانند زمانی که:
- استخوان های فک و دهان درحال تحلیل است.
- لق شدن دندان بدون وجود عفونت و سابقه تروما اتفاق بیافتد.
- و درد های شدید در ضایعات استخوانی به وجودآید.
انواع نمونه برداری از دهان
نمونه برداری از بافت های دهان متناسب با ضایعات و زخم های موجود با روشهای انسیژنال یا اکسیژنال انجام میشود.
روش نمونه برداری انسیژنال
این روش نمونه برداری بیشتر برای زمانی است که برداشتن کامل ضایع امکان ندارد. ضایعات و زخم ها وسیع هستند. در نمونه برداری انسیژنال تنها بخشی از ضایعات توسط پزشک برای تشخیص بیماری و درمان صحیح برداشته میشود.
روش نمونه برداری اکسیژنال
روش نمونه برداری اکسیژنال برای ضایعاتی انجام میشود که کوچک هستند. ضایعات به طور کامل برداشته میشوند و برای تشخیص به آزمایشگاه فرستاده میشود.
دکتر مرضیه صحت پور متخصص بیماری های دهان، فک و صورت، جهت تشخیص بیماریهای دهانی و درمان به موقع و درست آنها با عمل نمونه برداری از دهان در خدمت شماست.