لکوپلاکیا یکی از انواع بیماری های دهانی است. لکوپلاکیا، نوعی بیماری دهانی با پلاک های سفید رنگ بر روی زبان است. ضایعه ای که ممکن است پیش سرطانی باشد. ظاهر آن به صورت مسطح و برجسته است. مهترین علت پیدایش و همچنین تشدید بیماری استفاده از تنباکو و انواع دخانیات می‌باشد. البته عوامل دیگری نیز در بروز این بیماری موثر هستند. در این مقاله قصد داریم ضمن عنوان علت بیماری لکوپلاکیا، به بیان روش های درمان بیماری لکوپلاکیا بپردازیم.
پلاک سفید دهانی، لکوپلاکیا
این پلاک سفید دهانی معمولا ضخامت دارد. نقاطی از دهان که درگیر این ضایعه می‌شوند شامل: لثه ها، زبان و قسمت داخلی گونه ها هستند. این پلاک ها در دو نوع خوش خیم و بدخیم می‌باشند. نوع خوش خیم آن معمولا بعد از گذشت مدت زمانی بدون نیاز به درمان خاصی از بین می‌رود. نوع بدخیم این عارضه معمولا بدون دخالت پزشک درمان نمی‌شود و معمولا به عنوان ضایعه ای پیش سرطانی شناخته می‌شود. در صورت بدخیم بودن لکوپلاکیا، بیمار با علائمی شدیدتر مواجه می‌شود. علائم در این بیماری به صورت گره هایی در دهان و زبان،بروز توده هایی به رنگ سفید و قرمز و خونریزی نمایان می شود.
در صورت مشاهده علائم مذکور برای تشخیص علت و درمان بیماری لکوپلاکیا حتما به پزشک متخصص بیماری های دهان، فک و صورت مراجعه کنید.
4 نوع شایع لکوپلاکیای دهانی
- لکوپلاکیای همگن: این نوع لکوپلاکیا پلاک هایی مسطح و سفید رنگ را در زبان ایجاد می‌نماید.
- لکوپلاکیای غیر همگن: نوع سرطانی این عارضه دهانی از نوع غیر همگن می‌باشد. ظاهر این گونه متفاوت با نوع همگن است. پلاک های حاصل از این نوع، در دو رنگ سفید و قرمز و به صورت برجسته هستند. احتمال ابتلا به سرطان دهان در این نوع بسیار بیشتر از انواع دیگر است. پزشک پس از تشخیص قطعی نوع بیماری و منشا آن به درمان بیماری لکوپلاکیا می‌پردازد.
- لکوپلاکیای زگیل مانند: این نوع لکوپلاکیا بسیار کمیاب می‌باشد. منشا اصلی این بیماری ویروس هرپس(پاپیلومای انسانی) است.به همین علت ممکن است فرد مبتلا به این نوع لکوپلاکیا، دچار تومورهای بدخیم سرطانی در دهان شود.
- لکوپلاکیای مویی: علت این بیماری معمولا ضعف سیستم ایمنی بدن است. همچنین افراد مبتلا به HIV در معرض ابتلا به این نوع لکوپلاکیا می‌باشند. بروز ضایعه های دارای پرز روی سطح زبان یکی از نشانه های آن است. این نوع لکوپلاکیا عامل ایجاد سرطان نیست.
جهت اطلاع بیشتر
نشانه های اصلی لکوپلاکیا چیست؟
مهمترین و شایع ترین نشانه این بیماری دهانی ظاهر شدن پلاک های سفید دهانی بر زبان و لثه و گونه هاست. این ضایعات کاملا بدون درد و نشانه های دیگر هستند. نشانه های ظاهری این عارضه مانند برخی دیگر از انواع بیماری های دهانی است. لذا تشخیص علت و درمان پلاک های سفید داخل دهان به عهده پزشک متخصص می‌باشد.
5 مورد از عوامل خطر آفرین در ابتلا به بیماری لکوپلاکیا
دلایل فراوانی برای ابتلا به این بیماری بیان شده است. از مهمترین آن ها می‌توان به عفونت دهانی ناشی از استعمال دخانیات در دراز مدت اشاره نمود. در ادامه 5 علت اصلی ابتلا به بیماری لکوپلاکیا ذکر گردیده است:
- استعمال بیش از حد دخانیات به خصوص تنباکو
- ترومای دهانی ناشی از مراجعه به دندانپزشکی و یا در نتیجه متناسب نبودن دندان مصنوعی در دهان
- عدم توجه کافی به بهداشت دهان و دندان
- ابتلا به به ویروس پاپیلومای انسانی و HIV
- ضعف سیستم ایمنی بدن
روش های تشخیص لکوپلاکیا
در وهله اول پزشک متخصص به بررسی سوابق پزشکی بیمار و معاینه وی می‌پردازد. در مرحله بعدی، تشخیص به وسیله نمونه برداری بیوپسی انجام می‌شود. در صورتی که ضایعه لکوپلاکیا باشد، پزشک به بررسی بیماری های احتمالی مرتبط با این عارضه نظیر سرطان دهان و HIV نیز می‌پردازد. تشخیص زود هنگام علت بیماری لکوپلاکیا، احتمال ابتلای فرد به سرطان دهان را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
5 درمان دارویی لکوپلاکیا
بعد از ظهور علائم مذکور، با مراجعه به موقع به پزشک متخصص بیماری های دهان، فک و صورت، امکان درمان بیماری بدون نیاز به جراحی وجود دارد. درمان هایی شامل:
- پرهیز از مصرف سیگار و انواع دخانیات
- دستور تغذیه ای سرشار از خوراکی های تقویت کننده سیستم ایمنی بدن شامل میوه و سبزیجات فراوان
- تجویز داروهای رتینوئیدهای خوراکی جهت کم کردن ضایعات: این روش درمانی دارای عوارض جانبی می‌باشد
- درمان به وسیله داروی خوراکی بتاکاروتن و مکمل های ویتامین A
- تجویز ایزوترتینوئین جهت دفع تغییرات ناشی از سرطان
روش های درمانی غیر دارویی لکوپلاکیا
در برخی از موارد و طبق تشخیص پزشک، درمان بیماری به روش های کاملا غیر دارویی انجام می‌شود. روش هایی نظیر:
- برداشتن ضایعه به وسیله جراحی
- لیزر درمانی
- سرما درمانی یا کرایوتراپی
- فتودینامیک تراپی: روشی موثر جهت درمان عفونت و التهاب به وسیله از بین بردن باکتری ها
6 توصیه مراقبتی در درمان بیماری لکوپلاکیا
با استفاده از انجام توصیه های مراقبتی ذیل، درصد ابتلا به بیماری کاهش می‌یابد. همچنین در روند درمان، بیمار دوره درمان کوتاه تر و با عوارض کمتری را تجربه میکند. این توصیه ها عبارتند از:
- پرهیز از مصرف دخانیات
- عدم استفاده از خوراکی های محرک نظیر خوراکی های داغ، تند و شیرین
- تامین مواد معدنی و مغذی بدن
- ترمیم دندان های آسیب دیده به منظور پیشگیری از ترومای دهانی ناشی از مشکلات دندان ها
- توجه کافی به بهداشت دهان و دندان
- پرهیز از برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با افراد فعال از نظر جنسی
یکی از توصیه های همیشگی پزشکان در زمان مشاهده پلاک ها و عارضه های دهانی مراجعه به موقع بیمار به پزشک می‌باشد. در صورت مشاهده هر گونه نشانه ظاهری مبنی بر ابتلا به بیماری لکوپلاکیا، به عنوان یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان دهان نیز در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه نمائید.
دکتر مرضیه صحت پور متخصص بیماری های دهان، فک و صورت جهت تشخیص و درمان انواع بیماری های دهانی در خدمت شما بزرگواران می‌باشد. جهت دریافت نوبت و یا ارتباط با دکتر با شماره 09390042441 تماس حاصل فرمائید.