زبان به عنوان قوی‌ترین ماهیچه در بدن، در رنگ‌ها و اشکال مختلفی است. وضعیت زبان افراد، نشان دهنده وضعیت سلامتی آن‌ها است. زبان باردار نیز مانند زبان جغرافیایی یکی از اشکال مختلف زبان است. در علم پزشکی، دلایل مختلفی برای زبان باردار وجود دارد. افرادی که دچار زبان باردار می‌شوند، معمولا زبانی به رنگ سفید دارند. زبان باردار بیماری نیست و نوعی عارضه زبانی به شمار می‌آید. در این مقاله، قصد داریم همه روش‌های پیشگیری و درمان زبان باردار را معرفی کنیم.
زبان باردار چیست؟
ظاهر زبان بر اساس سلامتی بدن تغییر می‌کند. زبان باردار نیز ممکن است بر اساس مشکلات موجود در حفره دهان و دندان و یا سایر مشکلات سلامتی و بیماری‌ها ایجاد شود.
در سطح زبان، برآمدگی‌هایی به نام پاپیلا وجود دارند. گاهی اوقات ممکن است در اثر رشد و التهاب بیش از حد این پاپیلاها، افراد دچار زبان باردار شوند. زبان باردار بر اثر باکتری‌ها، مواد غذایی باقیمانده در دهان و سلول‌های مرده میان همین پاپیلا‌های بزرگ نیز ممکن است ایجاد شود.
در صورتی که منشا زبان باردار بیماری‌های عفونی و سایر بیماری‌ها باشند، برای درمان زبان باردار ضروری است که بیماری اصلی خود را درمان کنید. گاهی اوقات رعایت بهداشت دهان و دندان برای درمان این عارضه، کافی است.
علیرغم اینکه زبان باردار عارضه‌ای جدی نیست؛ اما برای تشخیص دقیق علت و درمان زبان باردار مراجعه به پزشک متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت توصیه می‌شود.
دلایل عمده ابتلا به زبان باردار چیست؟
یکی از عوامل موثر در درمان زبان باردار، تشخیص علت اصلی این عارضه دهانی است. در ادامه، انواع بیماری‌های موثر در بروز زبان باردار را معرفی می‌کنیم:
لکوپلاکیا
لکوپلاکیا جزو بیماری‌های دهانی به شمار می‌آید. در این بیماری، پلاک‌های سفید رنگ مسطح و یا برجسته‌ای بر روی سطح زبان، لثه و یا قسمت‌های داخلی گونه‌ها بروز می‌یابند. ضایعات دهانی بیماری لکوپلاکیا معمولا خوش خیم هستند. در مواردی نادر، ممکن است پلاک‌های لکوپلاکیا ضایعاتی پیش سرطانی باشند.
علت اصلی ابتلا به لکوپلاکیا، مصرف دخانیات و الکل است. بنابراین بهترین درمان زبان باردار ناشی از لکوپلاکیا، قطع مصرف الکل و دخانیات است. سایر علل ابتلا به لکوپلاکیا، نقص سیستم ایمنی بدن، ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی و ایدز، فقر بهداشت دهان و دندان و ترومای دهانی است. پزشک برای تشخیص درست علت اصلی این بیماری از روش نمونه برداری بیوپسی استفاده می‌کند. برای اطلاع بیشتر از بیماری لکوپلاکیا می‌توانید به مقاله همه چیز درمورد لکوپلاکیا از علت تا درمان مراجعه کنید.
لیکن پلان دهانی
لیکن پلان، یکی از بیماری‌های دهانی و التهابی است. این بیماری شایع، جزو بیماری‌های خود ایمنی است. درمان زبان باردار در اثر بیماری لیکن پلان دهانی، با عمل به توصیه‌های زیر امکان پذیر است:
- پرهیز از مصرف الکل و دخانیات
- چکاپ‌های منظم دهان و دندان با فواصل زمانی 3 و 6 ماه
- کنترل و مهار استرس
- پرهیز از مصرف غذا‌های حساسیت زا، تنقلات و سایر ادویه‌ها
- مصرف دارو‌های آنتی هیستامین برای درمان خارش و حساسیت و یا مصرف دارو‌های کورتیکواستروئید
- نور درمانی
- مصرف پماد‌های موثر در درمان لیکن پلان دهانی
برای آشنایی بیشتر شما عزیزان با این بیماری، مقاله لیکن پلان دهانی را تهیه کرده‌ایم.
برفک دهانی
برفک دهانی، نوعی بیماری دهانی با منشا عفونت قارچی است. مشخصه‌های اصلی این بیماری، خارش زبان و بروز پلاک‌های سفید هستند. در ادامه، برخی از علل ابتلا به بیماری برفک دهانی ذکر شده‌اند:
- ابتلا به بیماری قند خون
- افراد مسن و نوزادان
- ابتلا به بیماری ایدز
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- کمبود مواد معدنی و مغذی در بدن مانند آهن و برخی از ویتامین‌ها
- مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک‌ها
- استفاده طولانی مدت از دندان مصنوعی
بیماری خطرناک سفلیس
سفلیس، نوعی بیماری باکتریایی است. علت اصلی این بیماری، رابطه جنسی پر خطر است. علائم بیماری شامل بروز زخم‌های دردناک کوچک بر روی زبان هستند که معمولا بعد از 10 روز الی 3 ماه بروز می‌یابند. سفلیس معمولا با تزریق یک دوز پنی سیلین قابل درمان است. برخی از مبتلایان به سفلیس ممکن است دچار زبان باردار شوند.
رابطه غذا‌های مصرفی با زبان باردار
مصرف برخی از غذا‌ها به ویژه غذا‌های چرب، در تغییر رنگ زبان موثر هستند. لذا برای پیشگیری از باردار شدن زبان از مصرف این گونه غذا‌ها پرهیز کنید.
نقش کاندیدیازیس در بروز زبان باردار
کاندیدیازیس بیماری با منشا قارچی است. این بیماری علاوه بر زبان، سایر نقاط مرطوب بدن را نیز درگیر می‌کند. علت اصلی این بیماری، مصرف بیش از حد دهانشویه‌های شیمیایی و یا آنتی بیوتیک است.
یبوست، احتمال ابتلا به زبان باردار را افزایش می‌دهد!
یکی از دلایل زبان باردار، یبوست است. یبوست باعث تجمع گاز‌ها و مواد زائد در بدن می‌شود. این مسئله نیز زمینه ساز زبان باردار است.
مصرف شیرینی و شکلات ممنوع!
مصرف شکلات و برخی از شیرین کننده‌های مصنوعی نیز در باردار شدن زبان تاثیر دارند. بنابراین برای پیشگیری از باردار شدن زبان، سعی کنید مصرف این نوع خوراکی‌ها را به حداقل برسانید.
کم آبی بدن، استعمال سیگار، التهاب زبان و مصرف غذا‌های محرک نیز از جمله علل باردار شدن زبان هستند.
در صورت پیشگیری به موقع، نیازی به درمان زبان باردار ندارید!
شما می‌توانید پیش از باردار شدن زبان و عوارض ناشی از آن، با انجام موارد زیر از تغییر وضعیت زبان خود پیشگیری نمائید:
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- عدم مصرف الکل و دخانیات
- مراجعه منظم به پزشک متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت
- مصرف زیاد آب و مایعات
- غرغره آب نمک
- استفاده از نخ دندان و دهانشویه فلوراید
- پرهیز از مصرف بیش از حد شیرینی و لبنیات
زمان مراجعه به پزشک متخصص برای درمان زبان باردار
معمولا سفید شدن زبان، عارضه خطرناکی نیست؛ اما در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر مراجعه به پزشک ضروری است:
- ماندگاری زبان باردار بیش از چند هفته
- احساس سوزش و خارش مداوم در دهان
- کم شدن وزن به همراه درجه حرارت بالای بدن
- بروز زخم‌های باز در حفره دهان
توصیه همیشگی دکتر مرضیه صحت پور، جدی گرفتن هر نوع عارضه و تغییر در حفره دهان و دندان است. همیشه سعی کنید در مراحل اولیه بروز بیماری‌ها حتما به پزشک متخصص مراجعه نمائید. در غیر اینصورت ممکن است هر عارضه به مسئله‌ای جدی تبدیل شود. تمیزی و بهداشت افراد بیانگر سلامتی و همچنین شخصیت آن‌ها است. با پیگیری به موقع دهان و دندانی زیبا، سالم و خوشبو داشته باشید. دکتر مرضیه صحت پور در زمینه تشخیص انواع بیماری‌ها و مشکلات دهان، فک و صورت در خدمت شما عزیزان می‌باشد. جهت رزرو نوبت با شماره 09390042441 تماس حاصل فرمائید.